ΣΗΜΕΡΑ, Ο ΜΟΝΟΔΙΑΣΤΑΤΟΣ ΦΙΛΟΣΗΜΙΤΙΣΜΟΣ

Από savvaspavlou

Παρά τη συμφωνία μας σε πληθώρα θεμάτων, όμως με τον Σταύρο Ζουμπουλάκη υπάρχει μια βασική διαφορά. Αισιόδοξος, κατά βάθος, αυτός, πιστεύει ότι η εβραϊκή γενοκτονία του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου αποτελεί το απόλυτο κακό,
 έχει, δηλαδή, ανακαλύψει το τελευταίο σκαλοπάτι στου κακού τη σκάλα. Απαισιόδοξος εγώ, πιστεύω ότι αυτή η σκάλα δεν έχει τέλος, ότι η εβραϊκή γενοκτονία ήταν στην ιστορική διαδρομή το χείρον της ευρωπαϊκής ιστορίας, όμως δεν αποτελεί το τελευταίο σκαλί, η ιστορία μας επιφυλάσσει πολύ χειρότερα πράγματα. Ενδεικτικά, αναφέρω την «υπόθεση» για την κατασκευή ιού που αναγνωρίζει το ανθρώπινο γονιδίωμα, δηλαδή επικάθεται σε ανθρώπους μόνο μιας ορισμένης φυλής επιφέροντας τα θανατηφόρα αποτελέσματά του ενώ οι άνθρωποι άλλου φυλετικού γονιδιώματος θα σφυρίζουν αδιάφορα. Όπως στη δέκατη πληγή του Φαραώ, που ο ολεθρεύων άγγελος αναγνώριζε τον πρωτότοκο της οικογένειας και επέφερε το θάνατό του, «από πρωτοτόκου Φαραώ του καθημένου επί του θρόνου έως πρωτοτόκου της αιχμαλωτίδος της εν τω λάκκω και έως πρωτοτόκου παντός κτήνους», ενώ τα άλλα παιδιά και ζώα έμεναν άθικτα, τώρα θα μπορεί ένας ιός να θερίζει π.χ. αραβικούς πληθυσμούς ενώ οι άλλοι πληθυσμοί δεν θα παθαίνουν οτιδήποτε. Πάντως μερικοί επιστήμονες δήλωσαν ότι η κατασκευή του είναι εφικτή.

Στο θέμα μας τώρα. Σε σημείωμά μου στο περιοδικό Νέα Εστία[1] υπεστήριξα ότι η κατηγορία εναντίον των Ελλήνων ότι πάσχουν από αντισημιτισμό επειδή χρησιμοποιούν τη λέξη τσιφούτης δεν ευσταθεί αφού όσοι λένε τη λέξη αυτή αγνοούν τη σύνδεσή της με τους Εβραίους της τουρκοκρατίας, όπως αγνοούν την ετυμολογία παρομοίων λέξεων που λένε συχνότερα (εξηνταβελόνης, σπαγκοραμμένος, τσιγκούνης). Ακόμη, αν μερικοί γνωρίζουν την ετυμολογία της λέξης τσιφούτης, έπρεπε οι κατήγοροι να έδιναν πρώτα απ’ όλα μάχες εναντίον των συνεχώς εκτοξευόμενων ανεκδότων και χαρακτηρισμών που μειώνουν και υποτιμούν Σκωτσέζους και Πόντιους. Και έκλεισα με την πολιτική τοποθέτηση ότι αυτά όλα, για ανερχόμενο παντού αντισημιτισμό και άλλα κακέμφατα, τα χρησιμοποιεί το Ισραήλ για να μην κρίνεται η πολιτική του και η καταπίεση που εξασκεί επί των Παλαιστινίων.
Έχω την εντύπωση ότι ο Σ. Ζουμπουλάκης στο απαντητικό σημείωμά του[2] δεν μίλησε για τη φιλολογική ταμπακέρα, αντίθετα επεκτάθηκε σε δύο σημεία εντελώς άσχετα με το σημείωμά μου (αθώωση Πλεύρη και αφίσα Κομμουνιστικής Οργάνωσης Ελλάδας). Δικαιούμαι, λοιπόν, κι εγώ, να αναφέρω δύο περιπτώσεις όχι από την ειδησεογραφία των εφημερίδων αλλά από τη δική μου εμπειρία, έτσι υπάρχει άμεση μαρτυρία για όσα εδώ παραθέτω.

Το πρώτο: Από το Υπουργείο Εξωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας απεστάλη στο Υπουργείο Παιδείας φάκελος με την πρόταση για την καθιέρωση «ημέρας μνήμης» στα κυπριακά σχολεία για την εβραϊκή γενοκτονία. Προήδρευα της σχετικής επιτροπής στη Διεύθυνση Μέσης Παιδείας και αποστείλαμε υπηρεσιακό σημείωμα στο οποίο επιχειρηματολογούσαμε ότι πρέπει να τιμάται η εβραϊκή γενοκτονία αλλά και οι άλλες γενοκτονίες και προτείναμε ως τίτλο: Μέρα μνήμης του εβραϊκού ολοκαυτώματος και των άλλων γενοκτονιών. Μας ήρθε πίσω ο φάκελος με επισημοποιημένο τον τίτλο «Ημέρα μνήμης για την εβραϊκή γενοκτονία» και μας ζητούσαν απόψεις για την επιτυχία των σχετικών εκδηλώσεων στα σχολεία. Αποστείλαμε νέα επιχειρηματολογία ότι ο αποκλεισμός της αναφοράς σε άλλες γενοκτονίες δημιουργεί παραπλάνηση στον πολίτη και τον μαθητή, ακόμη και επανάπαυση ότι, δηλαδή, οι γενοκτονίες τέλειωσαν με την εβραϊκό ολοκαύτωμα του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, ενώ πρόσφατα είχαμε γενοκτονία στη Ρουάντα. Ξαναήρθε πίσω ο φάκελος πάλι με αναφορά μόνο στην εβραϊκή γενοκτονία. Έτσι προχωρούσε η υπόθεση, ο φάκελος να πηγαινοέρχεται, εμείς να επιμένουμε και στις άλλες γενοκτονίες και από την άλλη πλευρά να αφήνουν μόνο την εβραϊκή γενοκτονία. Στο τέλος επιβλήθηκε η δική τους θέση με αναφορά μόνο στο εβραϊκό ολοκαύτωμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Με τρομοκράτησε αυτό. Δηλαδή από τη μια είχαμε μια ομάδα η οποία συσκεπτόταν και ευθαρσώς και διαυγασμένα παρέθετε τις απόψεις της για τα θέματα αυτά και από την άλλη ένα αόρατο χέρι που έσβηνε. Ποτέ δεν μάθαμε ποιος διέγραφε, και γιατί. Κανένας δεν μας ανέφερε ο,τιδήποτε, η μια ομάδα κατέθετε τις απόψεις της γραπτώς και η αντίπερα πλευρά δεν άφησε ένα γραπτό κείμενο, μια άποψη, ένα επιχείρημα γιατί αρνείται τις τοποθετήσεις μας. Θα προτιμούσαμε να μας έγραφαν να πάμε να κόψουμε το λαιμό μας, ότι άλλοι πήραν αυτή την απόφαση και οι υποδείξεις στο φάκελο ότι ζητούμε τις απόψεις σας αποτελούν γραφειοκρατικές τυπικότητες, αναγκαίες αφού απευθύνονταν στο Υπουργείο Παιδείας που θα αναλάμβανε το βάρος της διεκπεραίωσης μια και επρόκειτο για εκδήλωση που θα γινόταν στα σχολεία.
Αλλιώς γνώρισα τους Αρμένιους όταν κινητοποιούνταν για την αναγνώριση της αρμενικής γενοκτονίας, όταν προσέρχονταν με προτάσεις για εκδηλώσεις που αφορούσαν το δικό τους ολοκαύτωμα. Με άλλο ήθος και άλλο τρόπο, με ζεστή και ζωντανή παρουσία και επιχειρηματολογία, είχαν πρόσωπο και απόψεις. Εδώ ήταν «αποφασίζουμε και εκτελείτε» από αθέατους ανθρώπους στα κομβικά σημεία της εξουσίας. Πάντως η σχετική αλληλογραφία, για το θέμα αυτό, υπάρχει στους φακέλους του Υπουργείου Παιδείας Κύπρου.

Το δεύτερο: Συζητούσαμε με ομάδα νεαρών φιλολόγων το μονόφυλλο του Βασίλη Μιχαηλίδη, “1900. Χρόνια πολλά”, που διανεμήθηκε πριν από 111 χρόνια, με το πρωτοχρονιάτικο φύλλο της εφημερίδας Αλήθεια (Λεμεσού) του 1900. Σ’ αυτό το μονόφυλλο των 84 στίχων, ο ποιητής αναφέρεται σε ποικίλα θέματα της τότε εποχής, (φορτωμένη με φόρους Κύπρος, χρεοκοπημένη Ελλάδα, άλλα για Ρωσία, Αγγλία κ.λπ.). Σε μερικούς στίχους αναφέρεται στο θέμα της εγκατάστασης των Εβραίων στην Κύπρο [= Αν θελήσουν εις την Κύπρο να κατασταθούν Εβραίοι], τονίζει με έντονο τρόπο την πλήρη αντίθεσή του και γενικά τους εξαποστέλλει στο πυρ το εξώτερον.
Ο Βασίλης Μιχαηλίδης αναφέρθηκε στο θέμα αυτό γιατί το Διεθνές Σιωνιστικό Συνέδριο στη Βασιλεία της Ελβετίας, το 1897, πρότεινε την Κύπρο ως έναν από τους χώρους ίδρυσης του νέου εβραϊκού κράτους και ένα μήνα, περίπου, πριν από τη συγγραφή του στιχουργήματος αυτού έφτασε στο νησί, ως απεσταλμένος του σιωνιστικού κινήματος, ο γερμανοεβραίος Davis Trietsch για να εξετάσει το θέμα της εγκατάστασης Εβραίων στην Κύπρο.[3] Ο κίνδυνος πραγματοποίησης του στόχου αυτού, με την ενίσχυση της βρετανικής αποικιοκρατίας, ήταν ορατός και υπήρξαν πολλές αντιδράσεις εκ μέρους των Κυπρίων.
Στη συζήτησή μας οι φιλόλογοι όλοι υπερακόντιζαν για να κατηγορήσουν πιο έντονα τον Βασίλη Μιχαηλίδη για αντισημιτισμό. Εξεμάνην. Τι θέλετε, λοιπόν, τόνισα στους νεαρούς συναδέλφους, αν πρότειναν κάποιοι να αδειάσουν την Κύπρο οι Έλληνες για να δημιουργηθεί στο νησί κράτος των Κούρδων ή των Βαυαρών θα θεωρούσατε πολύ φυσιολογικό ο οποιοσδήποτε να τους πει: πηγαίνετε να κόψετε το λαιμό σας, η καλύτερα να πάτε στον Άρη να κάνετε κράτος κι όχι εδώ, όταν όμως ο κίνδυνος αυτός προέρχεται από τα σιωνιστικά σχέδια έπρεπε ο ποιητής Βασίλης Μιχαηλίδης να πει: Περάστε, παρακαλώ, κύριοι Εβραίοι, να μου πάρετε την πατρίδα; Μιλάμε πια για παράνοια.

Έτσι δημιουργήθηκε στη συνεχή αρθρογραφία και στις μελέτες των τελευταίων ετών το άσπιλο, άχραντο και άμωμο σώμα της εβραιοσύνης. Τα μέλη των εβραϊκών κοινοτήτων στις διάφορες χώρες του κόσμου, ως άτομα και ως συλλογική συνείδηση, δεν χαρακτηρίζονταν από ιδιότητες ανθρώπινες, από τις μεταξύ τους ταξικές διαφορές, πολιτιστικές και πολιτικές αντιθέσεις, συγκρούσεις νοοτροπιών και αντιλήψεων, που οριοθετήθηκαν μέσα στις αργόσυρτες ιστορικές εξελίξεις, δεν είχαν μερίδιο ευθύνης για συμπλεύσεις με καταπιεστικές και αποτρόπαιες εξουσίες στις χώρες όπου βρίσκονται, δεν είχαν μερίδιο ευθύνης για καταστολές, εθνικές και ταξικές καταπιέσεις και εκμεταλλεύσεις αλλά ήσαν απλώς Εβραίοι. Μια ουσιοκρατική αντίληψη, ένα άχραντο και άσπιλο σώμα πάνω από την Ιστορία.

Είναι χαρακτηριστικό το πως αντιμετώπισε η σύγχρονη φιλοσημιτική ιστοριογραφία την ελληνική Επανάσταση του 1821 και τις σχέσεις της με το εβραϊκό στοιχείο. Οι περιπτώσεις που οι ξυπόλυτοι του 21 έδρασαν εναντίον των Εβραίων αναφέρονται αποτροπιαστικά και απαξιωτικά. Χωρίς οποιαδήποτε νύξη για τη στάση και τις ενέργειες των Εβραίων έναντι των εξεγερμένων του 1821. Επανάσταση ήταν και για να επιβιώσει έπρεπε να χτυπηθεί με τους εχθρούς της. Σε ένα, πράγματι, ρατσιστικό παραλήρημα εκ μέρους της φιλοσημιτικής ιστοριογραφίας, θεωρείται ότι οι επαναστάτες του 1821 μπορούσαν να έρχονταν σε σύγκρουση με Τούρκους, Αλβανούς, Αιγύπτιους, καθώς και με τους Έλληνες ομοεθνείς τους αλλά όχι και με τους Εβραίους. Ακόμη, στον ελληνικό χώρο σημειώθηκαν αρκετές εξεγέρσεις κατά της οθωμανικής δεσποτείας και ως αντίποινα ο Σουλτάνος έσφαζε, κάποτε για χρόνια, για τρομοκράτηση και για παραδειγματισμό. Ποια ήταν η στάση των εβραϊκών κοινοτήτων; Ενίσχυσαν τις εξεγέρσεις, έκρυψαν κυνηγημένους, οι ηγετικοί τους κύκλοι έκαναν εκκλήσεις στις οθωμανικές αρχές να σταματήσει το μακελειό ή συναινούσαν και υπερθεμάτιζαν;
Μπροστά στην επιλεκτική χρήση δεδομένων και μαρτυριών που επιβεβαιώνουν το προ-κάτ και την προειλημμένη κατεύθυνση, η μόνη έντιμη στάση είναι ο φωτισμός όλων των παραμέτρων για μια συνολική θεώρηση ενός φαινομένου. Ας ανοίξουν, λοιπόν, όλα τα αρχεία.
ΣΗΜΕΡΑ, Ο ΜΟΝΟΔΙΑΣΤΑΤΟΣ ΦΙΛΟΣΗΜΙΤΙΣΜΟΣ (μέρος Β’)
Μαρτίου 18, 2011 από savvaspavlou
Στην εβραίικη γειτονιά τα παιδιά δεν τον παίζανε

γιατί δεν ήταν εβραίος

Μανόλης Αναγνωστάκης



Ο τρόπος αντιμετώπισης και προβολής του εβραϊκού ολοκαυτώματος είναι και αυτός ιστορικά προσδιορισμένος. Δυστυχώς, το ολοκαύτωμα δεν προβαλλόταν τόσο έντονα αμέσως μετά το Β’ παγκόσμιο πόλεμο και, δυστυχώς πάλι, ούτε κυνηγήθηκαν έντονα οι ναζί για τα εγκλήματά τους που ήσαν μάλιστα, τότε, τόσο πρόσφατα. Αυτή την περίοδο ο εχθρός ήταν ο κομμουνισμός και το σοβιετικό στρατόπεδο, που βγήκε ενισχυμένο με τη λήξη του πολέμου. Οι ναζιστές πρωτουργοί του ολοκαυτώματος ήσαν εκείνοι που θα ενίσχυαν την οικοδόμηση της Δυτικής Γερμανίας, που αποτελούσε το σημαντικότερο ευρωπαϊκό ανάχωμα στο σοβιετικό στρατόπεδο και έτσι ήσαν απαραίτητοι, ακόμη δεκάδες χιλιάδες σημαντικά στελέχη του ναζιστικού κινήματος είχαν στελεχώσει τους αμερικανικούς βιομηχανικούς και στρατιωτικούς κολοσσούς και ήσαν αναγκαίοι. Δεν προβάλλεις το ολοκαύτωμα και δεν κυνηγάς τους ναζιστές εγκληματίες, όταν αυτοί αποτελούσαν πια σημαντικά στελέχη στην αντικομουνιστική συμμαχία που συγκροτήθηκε. Και το ίδιο το Ισραήλ, αυτή την περίοδο, δεν προκαλούσε ενοχλήσεις στους συμμάχους του (Αμερική και Γερμανία) με επιμονή σε κυνήγι εγκληματιών, γιατί το κυριότερο ήταν η αναγνώριση του ως κράτους και η εδραίωσή του. Η τιμωρία για το ολοκαύτωμα περιορίστηκε σε κάποιες δίκες αμέσως μετά τη λήξη του πολέμου (κάποτε με παρωδίες ποινών = μερικά χρόνια φυλάκισης για ένα από τα πιο φρικιαστικά εγκλήματα στην ιστορία της ανθρωπότητας), κυριότερη η δίκη της Νυρεμβέργης, μια δίκη που οργάνωσαν οι σύμμαχοι και ασχολήθηκε με το θέμα με τρόπο «συμβολικό» [=24 κατηγορούμενοι, 12 θανατικές καταδίκες], και αργότερα με την εκ μέρους του Ισραήλ δίκη το Άιχμαν, ενός εγκληματία που ζούσε στη Νότιο Αμερική και όχι στις ΗΠΑ ή τη Δυτική Γερμανία.

Μετά το 1967, τον πόλεμο των έξι ημερών και την κατοχή μεγάλης έκτασης αραβικών εδαφών, έχουμε την ευφυώς αποκληθείσα «Βιομηχανία του ολοκαυτώματος», χαρακτηρισμός που δόθηκε από Εβραίους διανοούμενους. Το Ισραήλ για να νομιμοποιήσει τις νέες επεκτατικές του βλέψεις και για να δικαιολογήσει την καταπίεση των κατεχόμενων παλαιστινιακών πληθυσμών χρειάζεται, έστω ετεροχρονισμένα, την επιστροφή του Ολοκαυτώματος και του συναισθηματικού κραδασμού που προκαλεί. Οι μαρτυρίες, οι εκδόσεις, οι εκδηλώσεις, οι ταινίες, οι τηλεοπτικές σειρές, παρουσιάζονται με καταιγιστικό ρυθμό. Εξ άλλου οι ναζιστές που στελέχωσαν την μεταπολεμική Γερμανία και τους ποικίλους μηχανισμούς της Αμερικής είχαν πια πεθάνει ή συνταξιοδοτηθεί και νέα στελέχη, χωρίς σχέση με το παλαιό χιτλερικό καθεστώς, είχαν αναλάβει τα ηνία, έτσι η εμμονή στην προβολή του ολοκαυτώματος δεν προκαλούσε ενοχλήσεις σε στελέχη των συμμαχικών χωρών.

Σήμερα, μετά την εξαντλητική θεματογραφία του ολοκαυτώματος της χιτλερικής περιόδου και ειδικά μετά την κατάρρευση του σοβιετικού στρατοπέδου και τη χρονική απομάκρυνση από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, υπάρχει μια ανέλιξη που χαρακτηρίζεται από δύο κύριες κατευθύνσεις, μία διαχρονική και μία συγχρονική, Η πρώτη κατεύθυνση: τώρα είναι ο εντοπισμός του αντισημιτισμού στη διαδρομή κάθε χώρας και σε κάθε εθνική ιστορία. Συνέδρια, εκδόσεις, άρθρα, επιχορηγούμενα ερευνητικά προγράμματα, ταινίες και ιστορικά σίριαλ παρουσιάζονται συνεχώς, ξεσκονίστηκε κάθε σελίδα και εξετάστηκε κάθε πτυχή της εθνικής Ιστορίας κάθε χώρας με βάση τις στάσεις και συμπεριφορές απέναντι στο θέμα της εβραϊκής παρουσίας. Ακόμη, σε συγχρονικό επίπεδο, εντοπίζονται και καταγγέλλονται κάθε εκδήλωση που χαρακτηρίζεται ως αντισημιτική. Συγκροτήθηκαν παρατηρητήρια, οργανώσεις, εκδίδονται έντυπα και διοργανώνονται συνέδρια. Η δουλειά τους: Σαρώνονται τα πάντα, εκθέσεις ζωγραφικής, εκδηλώσεις, ταινίες, βιβλία, δημοσιεύματα της σημερινής ζωής για να εντοπιστεί κάθε αρνητική αναφορά και να στηλιτευθεί για αντισημιτισμό. Όλος ο πλανήτης ζει στο ρυθμό του ελέγχου αυτού, ενός ελέγχου διαχρονικού και συγχρονικού.

Η ιστορική έρευνα για το θέμα και ο κριτικός έλεγχος για φαινόμενα αντισημιτισμού της σύγχρονης ζωής είναι ένα γεγονός που αξίζει να χαιρετιστεί αφού έρχονται στο φως τεκμήρια για την αποτρόπαιη καταπίεση των Εβραίων, για τις καταδιώξεις, τα πογκρόμ και το κυνηγητό που υπέστησαν σε διάφορες χώρες. Έτσι φωτίζονται άγνωστες πτυχές της ιστορίας και συντελείται η ιστορική αυτογνωσία μας. Ταυτόχρονα υπάρχει σήμα κινδύνου για σύγχρονες εκφράσεις και νοοτροπίες αντισημιτισμού που πρέπει να εντοπίζονται και να καταγγέλλονται. Η εργώδης αυτή προσπάθεια συνεισέφερε αρκετά όμως χαρακτηριζόταν εξ αρχής από πέντε βασικές εμμονές, περιορισμούς και ιδεοληψίες που υπονόμευαν την αντικειμενικότητα και επιστημονική αμεροληψία της, μα και την πολιτική της εμβέλεια.

1.Ανέδειξε την καταπίεση των Εβραίων και το κυνηγητό εναντίον τους με ένα μονοδιάστατο τρόπο που απέκρυβε την καταπίεση και το κυνηγητό άλλων ομάδων, λες και δεν πόνεσαν άλλοι λαοί.
2.Παράλληλα, το μονοδιάστατο της συγχρονικής κριτικής για αντισημιτισμό λειτουργεί ως άλλοθι για χειρότερη καταπίεση άλλων ομάδων και λαών. Εξουσία, διαπρύσιοι κήρυκες της αντιρατσιστικής πάλης και ακτιβιστές είναι πανευτυχείς γιατί έκαναν το χρέος τους στηλιτεύοντας εκδηλώσεις αντισημιτισμού ενώ την ίδια ώρα δίπλα τους σφαδάζουν άλλες ομάδες.
3.Παρουσίασε τους Εβραίους ως άσπιλους και άχραντους, ως πέραν του καλού και του κακού υπεριστορικό σώμα, χωρίς τις δικές του ξενοφοβίες, καθηλώσεις και ιδεοληψίες και άλλες αρνητικές στάσεις και συμπεριφορές.
4.Εξετάζοντας τα γεγονότα με μια διατέμνουσα γραμμή (αντισημιτισμός ή όχι) και υπερτονίζοντας το θέμα με το οποίο ασχολείται λειτούργησε απλουστευτικά και μονοδιάστατα. Έτσι από μια πολυσύνθετη, πολυεπίπεδη, ρέουσα, αντιφατική πραγματικότητα πολλών παραγόντων, αιτίων και συνισταμένων έμεινε το μονοδιάστατο του αντισημιτισμού, πράγμα που λειτούργησε ως παραπλανητικό στην κατανόηση των κοινωνικών φαινομένων.
5.Λειτούργησε με έναν τρόπο ως άλλοθι για τις ρατσιστικές και καταπιεστικές πολιτικές του Ισραήλ, για αποτρόπαιες πρακτικές εις βάρος του κατεχόμενου πληθυσμού των Παλαιστινίων καθώς και για τις γενικότερες επεκτατικές του βλέψεις.

ΣΗΜΕΡΑ, Ο ΜΟΝΟΔΙΑΣΤΑΤΟΣ ΦΙΛΟΣΗΜΙΤΙΣΜΟΣ Μέρος Γ΄

Από savvaspavlou

Στο προηγούμενο κείμενο απαριθμήθηκαν πέντε σημεία που δημιουργούν την εντύπωση του προ-κατ και του προειλημμένου στην εργώδη προσπάθεια της σημερινής κίνησης για εντοπισμό και καταγγελία κάθε τι αντισημιτικού. Σήμερα ας ειπωθούν μερικά διευκρινιστικά και επεξηγηματικά:

1. Ανέδειξε την καταπίεση των Εβραίων και το κυνηγητό εναντίον τους με ένα μονοδιάστατο τρόπο που απέκρυβε την καταπίεση και το κυνηγητό άλλων ομάδων, λες και δεν πόνεσαν άλλοι λαοί.

Στα στρατόπεδα συγκέντρωσης και στην περιοχή της ναζιστικής κατοχής χάθηκαν εκατομμύρια Τσιγγάνοι, σωματικά και πνευματικά ανάπηροι, Κομμουνιστές και μέλη της αριστεράς και των αντιστασιακών κινημάτων, ομοφυλόφιλοι. Ακόμη Σλάβοι σε μεγαλύτερο αριθμό από εκείνο της εβραϊκής γενοκτονίας (μιλάμε για έναν αριθμό πάνω από δέκα εκατομμύρια Πολωνών, Ρώσων, Ουκρανών και Λευκορώσων). Σε στρατόπεδα συγκέντρωσης σχεδόν ένα εκατομμύριο Σέρβοι, σε φρικιαστικότερες συνθήκες, εξοντωμένοι από τους Ουστάσι της Κροατίας. Ποιος θα κρατήσει ενός λεπτού σιγή γι’ αυτούς; Στο Δεύτερο παγκόσμιο Πόλεμο οι Κινέζοι που σκοτώθηκαν στην περιοχή της Μαντζουρίας και της ζώνης της ιαπωνικής κατοχής υπερβαίνουν τον αριθμό των 6 εκατομμυρίων. Ποιος θα αφήσει ένα δάκρυ και γι’ αυτούς; Ή, μήπως, είναι πιο φτηνή η ζωή στην Κίνα;

Το αρμενικό ολοκαύτωμα έχει μερικές πλευρές φρικιαστικότερες από το εβραϊκό. Η γενοκτονία των Αρμενίων έγινε σε δημόσιους χώρους, μπροστά στα μάτια όλων και με ευρύτατη συμμετοχή στη σφαγή τους κι όχι σε κλειστά στρατόπεδα από ειδικά σώματα εξόντωσης. Ο Χίτλερ, μάλιστα, διδάσκοντας τους ναζί οπαδούς του να προχωρήσουν άφοβα στην εβραϊκή γενοκτονία έφερε ως παράδειγμα την «επιτυχία» του αρμενικού ολοκαυτώματος που έγινε από τους Τούρκους, είκοσι, περίπου, χρόνια προηγουμένως. Το Χόλυγουντ με την ισχυρή εβραϊκή διαπλοκή γύρισε εκατοντάδες τηλεοπτικές και κινηματογραφικές ταινίες για το εβραϊκό ολοκαύτωμα. Θα περίμενες, λοιπόν, να γυριστούν καμιά δεκαριά, τουλάχιστον, ταινίες και για την αρμενική γενοκτονία. Δεν γυρίστηκε έστω και μία παρά τις διάφορες προσπάθειες. Τόσος εγωισμός, μην ακουστεί οτιδήποτε για τον πόνο άλλου λαού.

2. Παράλληλα, το μονοδιάστατο της συγχρονικής κριτικής για αντισημιτισμό λειτουργεί ως άλλοθι για χειρότερη καταπίεση άλλων ομάδων και λαών. Εξουσία, διαπρύσιοι κήρυκες της αντιρατσιστικής πάλης και ακτιβιστές είναι πανευτυχείς γιατί έκαναν το χρέος τους στηλιτεύοντας εκδηλώσεις αντισημιτισμού ενώ την ίδια ώρα δίπλα τους σφαδάζουν άλλες ομάδες.

Κάποτε, μερικοί ανεγκέφαλοι έσπασαν τις πλάκες τριών τάφων σε εβραϊκό νεκροταφείο της Αυστρίας. Το γεγονός προκάλεσε ανακοινώσεις και αντιδράσεις, ακόμη ολοσέλιδα δημοσιεύματα στα αμερικανικά περιοδικά Newsweek και Time, με σχετικές φωτογραφίες και καταδίκη για τις εκδηλώσεις αντισημιτισμού. Καλώς. Ζώντας όμως στην Κύπρο όπου εκατοντάδες νεκροταφεία και χιλιάδες τάφοι στα κατεχόμενα έχουν καταστραφεί από τους Τούρκους εισβολείς, όπου βλέπεις παντού ρημαγμένες εκκλησίες, τους τάφους με σπασμένους τους σταυρούς και τις πλάκες, πολλές φορές με τους σκελετούς των νεκρών στην επιφάνεια, δικαιούμαι να αναρωτιέμαι τι είναι αυτό που κάνει αυτά τα περιοδικά να είναι τόσο επιλεκτικά και να παραβλέπουν εκατοντάδες φορές πιο έντονα και πιο εγκληματικά γεγονότα όσον αφορά το θέμα του σεβασμού των νεκροταφείων. Ακόμη, μετά την τουρκική εισβολή και κατοχή του 1974, στα κατεχόμενα, από τις λίγες εκατοντάδες των Ελλήνων της Κύπρου που παρέμειναν εκεί και δεν κατέφυγαν στις ελεύθερες περιοχές, σε διάφορες ημερομηνίες 25 άτομα σκοτώθηκαν, μάλιστα με τον πιο αποτρόπαιο τρόπο, με μαχαίρωμα, με απαγχονισμό, απανθρακωμένοι με πετρέλαιο. Μόνο τους σφάλμα ότι ήσαν Έλληνες. Θα αναρωτιέμαι πάντα τι είναι αυτό που κάνει διάφορες ομάδες Αθηναίων διανοουμένων να καταγγέλλουν (και καλώς) αντισημιτικές εκδηλώσεις όμως δεν εξέδωσαν μια ανακοίνωση καταγγέλλοντας αυτό τον σφαγιασμό που υφίστανται οι Έλληνες εγκλωβισμένοι της Καρπασίας.

Στην Τουρκία, κάθε εκδήλωση αντισημιτισμού, που κυρίως συνίσταται σε κάποια δημοσιεύματα και γραφή συνθημάτων σε μερικές γειτονιές, θα καταγγελθεί από σχετικές επιτροπές και ευαίσθητους διανοούμενους και όλοι νιώθουν τη γλυκιά επανάπαυση ότι έκαναν το καθήκον τους. Ότι εν εγρηγόρσει δίνουν τον αγώνα τον καλόν για να μη σηκώσει κεφάλι ο φασισμός και ο αντισημιτισμός, η κυβέρνηση σημειώνει και προβάλλει αυτή την ευαισθησία, ότι, τέλος πάντων, λειτουργεί η κοινωνία των πολιτών όπως και στις άλλες χώρες και η Τουρκία δεν υστερεί στο θέμα αυτό, δίνει τις εξετάσεις της και περνά με επιτυχία. Την ίδια ώρα χιλιάδες Κούρδοι εκτοπίζονται, πεθαίνουν στις φυλακές, δολοφονούνται, ολόκληρα χωριά ερημώνονται βάσει ενός κεντρικά σχεδιασμένου προγράμματος καταστολής. Τα ίδια παθαίνουν και οι Ασύριοι και άλλοι αραβικής καταγωγής κάτοικοι της νοτιοανατολικής Τουρκίας. Ουδείς μιλάει γι’ αυτούς.

Όλη η ανθρωπότητα κεντρώνει την προσοχή της στις εκδηλώσεις αντισημιτισμού (που συνίστανται κυρίως στις ενέργειες κάποιων ανεγκέφαλων που γράφουν συνθήματα και αγκυλωτούς σταυρούς σε συναγωγές ή ρίχνουν κοκτέιλ μολότωφ, σπάζουν τζάμια ή γράφουν διάφορες ανοησίες σε έντυπα) και αφήνει την επαχθέστερη και εντονότερη ρατσιστική καταπίεση άλλων ομάδων χωρίς αναφορά και κριτική.

Ευαίσθητοι διανοούμενοι της Ευρώπης που, καλώς, δίνετε τη μάχη εναντίον του αντισημιτισμού. Γνωρίζετε τον πόνο της ανθρωπότητας συνολικά; Πώς ζουν και αισθάνονται εκατομμύρια Κόπτες, ή μουσουλμάνοι στις περιοχές των Χαν; Έχετε συνομιλήσει με χριστιανούς της Ινδονησίας, Γύφτους και Κούρδους; Με τόσες άλλες ομάδες εξαθλιωμένων και καταπιεσμένων; Αντιλαμβάνεστε πως στέκονται σε όλη αυτή την πλημμυρίδα των εκδηλώσεων για εντοπισμό κάθε αντισημιτικής εκδήλωσης; Στην αρχή το βλέπουν με συμπάθεια, γιατί πιστεύουν ότι αυτή η ευαισθησία θα καλύψει και αυτούς, ότι θα επεκταθεί και σε άλλους καταπιεσμένους, θα καταγγείλει και άλλες ρατσιστικές ενέργειες. Όταν όμως βλέπουν τη μόνιμα επιλεκτική ευαισθησία για το θέμα του αντισημιτισμού θα αρχίσει η αγανάκτηση γιατί δεν μιλά κανείς και γι’ αυτούς. Όσοι παλεύουν εναντίον των εκδηλώσεων αντισημιτισμού ας συνειδητοποιήσουν ότι αυτή η προνομιακή αντιμετώπιση θα αποτελέσει ένα νέο εφαλτήριο αντισημιτισμού όταν τα εκατοντάδες εκατομμύρια των ανθρώπων που σφαδάζουν εξαθλιωμένοι και καταπιεσμένοι θα αντιληφθούν την επιλεκτική προσοχή μόνον για τα εβραϊκά θέματα και την πλήρη αδιαφορία για τη δική τους καταδίωξη και εξαθλίωση.

Γιατί διάφοροι κοινωνικοί νόμοι έχουν ισχύ φυσικού νόμου. Γι’ αυτό οι ευαίσθητοι διανοούμενοι ας επεκτείνουν τη στοργή και το ενδιαφέρον τους και στους άλλους.

Πάντως αυτή η μανία σάρωσης των πάντων για να αποκαλυφθούν μόνο αντισημιτικά στοιχεία και να καταγγελθούν μόνο αυτά άρχισε να προκαλεί αντιδράσεις ακόμη και από την πλευρά των εβραϊκών κύκλων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα: με αφορμή την ανάληψη του ευρωπαϊκού ποδοσφαιρικού πρωταθλήματος στη γερμανόφωνη περιοχή της Ευρώπης (Αυστρία, Ελβετία, Γιούρο 2008) άρχισε η χορωδία των αντισημιτικών παρατηρητηρίων να παράγει καταιγισμό άρθρων για τον επικρεμάμενο κίνδυνο της ανάδυσης του εθνικισμού, για τον κίνδυνο από την επικείμενη έκφραση αντισημιτικών νοοτροπιών κ.λπ. Βγήκε όμως ένας εχέφρων και νουνεχής Εβραίος, υψηλόβαθμος αξιωματούχος της εβραϊκής κοινότητας στη Γερμανία, και είπε: «Σταματήστε επιτέλους αυτή τη μουρμούρα, πρόκειται για γιορτή του ποδοσφαίρου και αφήστε τον κόσμο να τη χαρεί». Και πράγματι έγινε το ευρωπαϊκό πρωτάθλημα χωρίς οποιαδήποτε παρατράγουδα, ο κόσμος χάρηκε τη γιορτή του ποδοσφαίρου.

Οι εχέφρονες και νουνεχείς Εβραίοι αντιλήφθηκαν τις αρνητικές αντιδράσεις που προκαλούνται από αυτή τη συνεχή σάρωση των πάντων για να ανακαλυφθούν αντισημιτικές αιχμές και μόνο αυτές, και εύχομαι να μας μεταδώσουν αυτή τη στάση.

3. Παρουσίασε τους Εβραίους ως άσπιλους και άχραντους, ως πέραν του καλού και του κακού υπεριστορικό σώμα, χωρίς τις δικές του ξενοφοβίες, καθηλώσεις και ιδεοληψίες και άλλες αρνητικές στάσεις και συμπεριφορές.

Ποια ήταν η ενίσχυση του Ισραήλ σε πραξικοπήματα και αντιλαϊκές εξουσίες; Ποια ήταν η σχέση του Ισραήλ με το ρατσιστικό καθεστώς της Νοτίου Αφρικής, την εποχή του απαρτχάιντ; Ποια στάση κράτησε το Ισραήλ και οι ηγετικοί κύκλοι των εβραϊκών κοινοτήτων απέναντι σε επιθέσεις του Ιμπεριαλισμού και της αποικιοκρατίας που την πλήρωσαν με αίμα λαοί και κινήματα;

Πολλοί γράφουν. Αυτά τα κείμενα διαφόρων συγγραφέων, εκκλησιαστικά και άλλα, εκφράζουν αντισημιτισμό. Και καλώς τον υποδεικνύουν. Έχουν διαβάσει κείμενα εβραϊκά που αναφέρονται στους Έλληνες, ακόμη πως αντιμετωπίζουν γενικά τον Άλλο; Ποιες θεωρίες πρεσβεύουν για τον ξένο, τον μη Εβραίο, στα κείμενά τους; Τα έχουν διαβάσει και αν τα έχουν διαβάσει πώς τα κρίνουν; Εκτός και αν επικρατήσει και εδώ μια χατιρική και επιλεκτική ευαισθησία.

Η Κοινωνιολογία, επικουρούμενη σήμερα και από τη θεωρία της Κυβερνητικής, έχει αποδείξει ότι τα συστήματα των μειονοτήτων χάνουν μέλη σε ένα φιλελεύθερο κράτος δικαίου γιατί παύουν τα γκέτο, η περιθωριοποίηση εκ μέρους της περιβάλλουσας κοινωνίας και η αυτοπεριθωριοποίηση της μειονότητας για λόγους προστασίας, ακόμη συνεκτικοί δεσμοί αλληλοενίσχυσης ατονούν αφού η ευρύτερη κοινωνία γίνεται πιο ανεκτική, τους αποδέχεται. Όταν λοιπόν ηγετικοί παράγοντες της εβραϊκής κοινότητας στη Γερμανία χαιρετίζουν τους ρατσιστικούς νόμους του Χίτλερ που απαγόρευε τους μικτούς γάμους Γερμανών με μέλη της εβραϊκής κοινότητας και χαίρουν (επαναλαμβάνω με κεφαλαία: ΧΑΙΡΟΥΝ) για τις αποφάσεις του, αφού έτσι θα σταματούσε η ροή και η απώλεια μελών της εβραϊκής κοινότητας προς την περιβάλλουσα γερμανική κοινωνία και η αφομοίωση τους γιατί δεν πρέπει να αποκηρύξουμε και μια άλλη ρατσιστική λογική, αυτή των ηγετών των Εβραϊκών κοινοτήτων;

4. Εξετάζοντας τα γεγονότα με μια διατέμνουσα γραμμή (αντισημιτισμός ή όχι) και υπερτονίζοντας το θέμα με το οποίο ασχολείται λειτούργησε απλουστευτικά και μονοδιάστατα. Έτσι από μια πολυσύνθετη, πολυεπίπεδη, ρέουσα, αντιφατική πραγματικότητα πολλών παραγόντων, αιτίων και συνισταμένων έμεινε το μονοδιάστατο του αντισημιτισμού, πράγμα που λειτούργησε ως παραπλανητικό στην κατανόηση των κοινωνικών φαινομένων.

Μπρεχτικώ τω τρόπω, υπερτονίζοντας κάποιες πλευρές ενός φαινομένου για να εμφανιστούν καλύτερα μερικές συνισταμένες του: Αύριο, μ’ αυτή τη μανία μπορεί να οδηγηθούμε και σε τέτοια: Ότι οι Έλληνες πάσχουν από αντισημιτισμό γιατί οι πορτοφολάδες της Αθήνας κλέβουν Εβραίους. Οι πορτοφολάδες αποτελούν σοβαρή επαγγελματική ομάδα και επειδή είναι σοβαροί κλέβουν από όλους που δεν φυλάνε καλά το πορτοφόλι τους. Έτσι την έπαθα κι εγώ, στη πρώτη στάση του λεωφορείου στην Πατησίων κοντά στην Ομόνοια, μου πήραν όλα τα λεφτά, αναγκάστηκα να ζητήσω δανεικά. Μου είναι ανυπόφορη η σκέψη ότι ο πορτοφολάς της περιοχής Ομονοίας θα κλέβει ανέτως από Έλληνες, Αλβανούς, Ρουμάνους καθώς και από άλλες εθνικές ομάδες αλλά πρέπει να ακυρώνει την ενέργειά του όταν διαπιστώνει ότι τα υποψήφια θύματά του είναι Εβραίοι. Εγώ δεν είμαι ρατσιστής, όταν δεν προσέχουν το πορτοφόλι τους θέλω να κλέβει και αυτούς.

Αναφέρθηκε το προηγούμενο ως παράδειγμα ότι πράγματα που συμβαίνουν σε όλους με αυτή τη μανία θα προσδιορίζονται ως αντισημιτικά όταν συνδέονται απλώς με μέλη της εβραϊκής κοινότητας. Ακόμη, πολλά αντιεβραϊκά έγιναν μέσα στη γενικότερη καταπίεση μειονοτικών μονάδων και κάλυψαν, μέσα στην καταπιεστική τους λογική, και άλλες εθνοτικές ομάδες. Όσον αφορά τον αντισημιτισμό, ένα πράγματι βασικό ρατσιστικό φαινόμενο, θα πρέπει, σε κάθε περίπτωση να αναλύεται το πολιτικό, κοινωνικό και πολιτιστικό συγκείμενο που οδήγησε στην έξαρση του φαινομένου. Γιατί κινδυνεύουμε από μια άλλη τερατώδη ανάλυση, ότι ο αντισημιτισμός βρίσκεται μέσα στο αίμα των λαών, εντοπίζεται μέσα στο ΔΝΑ τους, αποτελεί ένα σατανικό και μεταφυσικό πλέγμα, μυστηριώδες που φτάνει από το απροσδιόριστο και κάποτε αναδύεται και γίνεται επικίνδυνος. Ένας βιολογισμός που ακυρώνει την πολιτική, κοινωνιολογική και πολιτιστική ανάλυση.

Οι λόγοι του αντισημιτισμού (περιπεπλεγμένοι και με ένα σύνολο άλλων λόγων που δεν σχετίζονταν με την εβραϊκή παρουσία, π.χ. ήττα, παρακμή, ανάγκη εύρεσης ενός εσωτερικού εχθρού κ.λπ.) ήταν διαφορετικοί ανάλογα με την εποχή και τη χώρα και καθήκον κάθε ανάλυσης που θέλει να συμβάλει στην κατανόηση των φαινομένων και την ιστορική αυτογνωσία μας είναι να δει, χωρίς βιολογικές θολούρες, τι συμβαίνει σε κάθε περίπτωση. Οι μελετητές εξετάζοντας τα πογκρόμ και άλλα αποτρόπαια και εφιαλτικά εναντίον των εβραϊκών κοινοτήτων έχουν εντοπίσει δεκάδες λόγους, όλοι συνδεδεμένοι με το ευρύτερο πολιτικό, πολιτιστικό και κοινωνικό συγκείμενο της κάθε εποχής και κάθε χώρας. Τα σύγχρονα παρατηρητήρια εναντίον του αντισημιτισμού προάγουν μια ναϊφ ανάλυση, ότι όλοι, σχεδόν, έχουν ένα κουσούρι αντισημιτισμού, οιονεί βιολογικό, που εμφανίζεται πότε πότε και πρέπει όλοι να είμαστε σε εγρήγορση για να αποφευχθεί.

5. Λειτούργησε με έναν τρόπο ως άλλοθι για τις ρατσιστικές και καταπιεστικές πολιτικές του Ισραήλ, για αποτρόπαιες πρακτικές εις βάρος του κατεχόμενου πληθυσμού των Παλαιστινίων καθώς και για τις γενικότερες επεκτατικές του βλέψεις.

Αλλοίμονο αν χρειαστεί να επεξηγηθεί και αυτό το σημείο.

Απλώς να αναφέρω κάτι για τη Λωρίδα της Γάζας. Στην περιοχή αυτή ζουν ενάμιση εκατομμύριο Παλαιστίνιοι. Κάτω από τις χειρότερες συνθήκες, ελέγχου, επιτήρησης, έλλειψης στοιχειωδών πραγμάτων. Ζουν σε μια επιφάνεια 360 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Μιλάμε για ενάμιση εκατομμύριο ανθρώπους που ζουν σε μια περιοχή 41 χιλιομέτρων μήκους και, περίπου, 9 χιλιομέτρων πλάτους. Για να γίνει το πράγμα πιο κατανοητό: Είναι σαν να έχουμε επιβάλει σε όλους τους Κρητικούς, από μιας ημέρας μέχρι 100 χρονών [=600 χιλιάδες άνθρωποι), να μαζευτούν και να ζουν σε μια περιοχή μεταξύ Ρεθύμνου-Ηρακλείου κοντά στη θάλασσα με ακτογραμμή 14 χιλιομέτρων και με βάθος, προς το εσωτερικό, 10 χιλιομέτρων.

Πώς βρέθηκαν, λοιπόν, τόσοι άνθρωποι εκεί στη Λωρίδα της Γάζας; Πώς ζουν;


________________________________________
[1] ) Σάββας Παύλου, Για τον δήθεν ελληνικό αντισημιτισμό, περ. Νέα Εστία, Αθήνα, Απρίλιος 2009, αρ. 1821, σ. 906-907.
[2] ) Σταύρος Ζουμπουλάκης, Για τον πανταχού παρόντα ελληνικό αντισημιτισμό, περ. Νέα Εστία, ό.π., σ. 908-912. Το κείμενο του Σ. Ζ. αναδημοσιεύτηκε και στα Χρονικά, έκδοση του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου της Ελλάδος, Αθήνα, Μάιος-Ιούνιος 2009, αρ. 221, σ. 2 και 16-18.
[3] ) Κυριάκος Ιωάννου, Ανέκδοτα ποιήματα του Βασίλη Μιχαηλίδη (Από το αρχείο του Αντώνη Κ. Ιντιάνου), Μικροφιλολογικά Τετράδια 6, Λευκωσία 2008, σ. 22.